Wanneer je veel buiten in de natuur bent dan zal je vast en zeker wel eens last hebben gehad van teken. Hondeneigenaren moeten ook regelmatig na een wandeling een teek verwijderen met een speciale tekentang. Toch zijn er ook nog steeds veel vragen en onduidelijkheden over teken. Want hoe verwijder je een teek nou? Moet je hem eerst draaien? Of trek je hem er juist recht uit? En hoe groot is nou de kans dat je na een tekenbeet de ziekte van lyme krijgt? Alle antwoorden op deze vragen (en meer) lees je in deze uitgebreide teken blog.
Inhoudsopgave
Wat is een teek?
Een teek is een dier die valt onder de spinachtigen (net als alle andere spinachtigen hebben ze namelijk 8 poten). Hij valt ook wel onder de parasitaire mijten. Dit dier voedt zich met het bloed van bepaalde dieren (en mensen). Eerst bijt hij zich vast in de huid van de “gastheer”. Na enkele uren tot dagen laat hij zich weer vallen. In het begin is hij zwart van kleur, hij is dan slechts een paar millimeter groot. Naarmate hij zich steeds voller (en ronder) zuigt met bloed kan zijn lichaam grijs of bruin van kleur worden. Hij kan dan ook meer dan een centimeter groot worden.
Gaat een teek dood nadat hij zich heeft volgezogen met bloed?
De levenscyclus van teken bestaat vaak uit drie verschillende stadia. Van eieren, naar larve, naar nimf (of verschillende nimfstadia) naar volwassen dier. Als larve, nimf en volwassene wordt er gezocht naar een gastheer waar bloed uit gezogen kan worden. Na de laatste bloedmaaltijd als vrouwelijke volwassen teek wordt 50% of meer van het lichaamsgewicht omgezet in eieren. Dit zijn dan enkele honderden tot zelfs duizenden eieren. Na deze productie sterven de vrouwelijke teken. Veel van deze eieren worden nooit volwassen. Voordat ze volwassen zijn vinden ze namelijk niet altijd een gastheer waar ze zich op kunnen voeden met bloed.
Waar vind je teken?
Eerst dachten mensen dat teken zich in bossen uit bomen lieten vallen. Dit is een fabeltje. Teken vind je in struiken, tussen dode bladeren en op grassprieten. Je komt ze vooral in landelijke gebieden tegen met bossen, hoog gras en struiken. In mastjaren waar veel beukennootjes en eikels op de grond vallen zijn er vaak meer “gastheren” waar de teken op kunnen leven. De tekenpopulatie groeit dan. Ook groeit de populatie wanneer de winters zacht zijn.
Wat zijn de gastheren ofwel prooidieren van de teek? Je hebt nu al vaker langs zien komen dat de teek zich voedt met het bloed van zijn gastheer of prooidier. Maar wat zijn nou die gastheren? Gastheren kunnen vogels zijn, reptielen en zoogdieren zoals muizen, honden, katten, egels en konijnen.
Ziekten die een teek kan overbrengen
Teken kunnen ook verschillende ziekten overbrengen. In Europa kom je vaak de schapenteek tegen. Deze teek kan de lymeziekte, FSME en het alfa-galsyndroom overbrengen. De lymeziekte is de meest voorkomende ziekte. Eén à twee procent van de mensen met een tekenbeet krijgt deze ziekte. De kans op lymebesmetting is heel klein wanneer de teek binnen 24 uur verwijderd wordt. Er leven in Nederland en België ongeveer 10 verschillende soorten teken. Vermoedens zijn echter dat er zich de laatste jaren ook een teek vestigt uit het middellands zeegebied. Er zijn namelijk enkele honden in Nederland die tekenkoorts hadden, veroorzaakt door de dermacentor-teek.
Hoe weet je of je besmet met Lyme? Ongeveer 45% van de mensen die lymeziekte oplopen zien een rode kring of vlek rond de plek van de tekenbeet. Omdat dit dus niet altijd het geval is moet je altijd alert blijven op symptomen van de ziekte van Lyme.
Hoe voorkom je een tekenbeet?
Er zijn verschillende manieren waarop je een tekenbeet kan voorkomen. Wanneer je gaat wandelen in de natuur is het slim om ervoor te zorgen dat je jouw lichaam goed bedekt. Trek een lange broek aan (met sokken over de broekspijpen) en een shirt met lange mouwen. Ook wanneer je helemaal bedekt bent, ben je niet helemaal beschermd tegen een tekenbeet. Controleer na een wandeling dus altijd op teken! Eventueel kan je op de kleding een insectenwerende spray spuiten. In insectenwerende spray vind je vaak DEET, een organische verbinding die wordt gebruikt tegen insectenbeten (waaronder muggenbeten). Ook zijn er speciale bestrijdingsmiddelen tegen teken die je kan gebruiken op huisdieren. Overleg altijd eerst met de dierenarts of het middel dat je gaat gebruiken veilig is voor jouw huisdier(en).
Hoe verwijder je een teek?
Ben je ondanks alle maatregelen toch gebeten door een teek? Dan is het slim om de teek zo snel mogelijk te verwijderen! Het is dus belangrijk om je na een boswandeling of wandeling door de natuur goed te controleren op teken. Controleer ook extra of ze op warme plekken zitten zoals onder de oksels, navel, bilspleet, liezen en knieholtes. Het verwijderen van een teek kan je doen met behulp van een speciale tekentang, tekenlepel, tekenpen, tekenkaart, tekenkoevoetje of tekenpincet en de beste manier, met een puntig pincet. Kijk uit dat je tijdens het verwijderen de teek niet beschadigt. Dan leegt hij namelijk zijn maaginhoud in de gastheer! Het gebruik van een splinterpincet wordt daarom ook afgeraden!
Stappenplan voor het verwijderen van een teek
Bekijk hieronder de verschillende stappen die je moet nemen om de teek op een veilige manier te kunnen verwijderen.
Dicht bij de huid
Klem het hulpmiddel waarmee je de teek gaat verwijderen zo dicht mogelijk vast om de teek bij de (strakgetrokken) huid. Dus niet halverwege het lichaam van de teek! 
Draaien of trekken?
Wanneer je aan de teek trekt zal hij zich nog beter vastklemmen in/aan de huid. Soms kan het helpen om een iets draaiende beweging te maken tijdens het trekken met het hulpmiddel. Zo verliest de teek namelijk zijn grip. Toch wordt dit afgeraden omdat de teek bij irritatie of beschadiging zijn maaginhoud in het lichaam kan lozen. Bij draaien is de kans daarop groter.
Je kan de teek het best recht én langzaam uit de huid trekken. De teek kan erg vast zitten in de huid. Vaak moet je daarom flink wat kracht zetten. Soms blijven er wat stukjes van de monddelen achter in de huid. Deze zweren vanzelf weer uit de huid. Ook zou je ze eventueel zelf met een pincet kunnen verwijderen.
Lukt het niet om de teek zelf te verwijderen? Maak dan een afspraak bij de huisarts! 
Desinfecteer de plek van de tekenbeet
Wanneer je de teek hebt verwijderd kan je de plek desinfecteren met jodium of alcohol 70%. Gebruik deze middelen (net als zeep, olie, vuur etc.) niet op het dier terwijl hij in de huid zit, hij kan door de irritatie namelijk zijn maaginhoud lozen in het lichaam.
Houd de tekenbeten bij
Houd de tekenbeten bij! Heb je een tekenbeet? Noteer dan altijd ergens waar je bent gebeten en op welke datum. Houd de plek drie maanden in de gaten. Mocht je klachten krijgen en toch besmet zijn geraakt dan heeft de huisarts alle informatie. Zie je een rode vlek of kring ontstaan op de plek van de tekenbeet of krijg je last van symptomen die kunnen passen bij de ziekte van Lyme? Ga dan meteen naar de huisarts!
Het einde van de teek
Wanneer de teek volledig uit het lichaam is kan je hem onderdompelen in heet water om hem (snel) te doden. Ook kan je hem in een luchtdicht zakje verpakken.
Veelgestelde vragen over de teek
Hieronder vind je de antwoorden op een aantal veelgestelde vragen over de teek.
Een teek verwijderen: Draaien of trekken?
De veiligste manier om een teek te verwijderen is door hem recht uit de huid te trekken. Je zal even wat kracht moeten zetten omdat de teek weerstand biedt en zijn grip versterkt. Toch is het veiliger dan draaien omdat de kans tijdens het draaien groter is dat de teek zijn maaginhoud loost in het lichaam.
Wat zijn de beste tekenverwijderaars?
De meeste professionals raden een puntig pincet aan om teken te verwijderen. Hier vind je een handige set met een puntige pincet, een handige haak en een “gebogen'” pincet.
Wanneer komen de meeste tekenbeten voor?
De meeste tekenbeten komen voor wanneer de teken actief worden. Dit is wanneer de temperatuur boven de 7 graden celsius ligt. In de maanden maart t/m oktober worden de meeste mensen gebeten door een teek.